Ludzie miewają różne hobby i zainteresowania. Niektórzy lubią czytać, inni uprawiają sport, albo kolekcjonują podstawki pod piwo. Czesław Kraina z Czeskiego Cieszyna postanowił zmapować historię tutejszych domów. Jedynym warunkiem jest, aby dom był zbudowany najpóźniej w 1939 roku. Należy zaznaczyć, że robi to sam i za darmo.
Wszystko zaczęło się w dzieciństwie. Mały Czesław chłonął każde słowo swojej babci, która opisywała miasto za czasów Pierwszej Republiki Czeskiej, a także za czasów Austro-Węgier, które znała z opowiadań swojego ojca. „Oczywiście nie byłem w stanie zrozumieć wielu rzeczy, chociażby podział miasta między dwa państwa, co spowodowało zerwanie więzi rodzinnych, ale także na przykład linii tramwajowej,“ wyjaśniał historyk, amator.
Jego pasja do poznania historii regionu zaczęła się pogłębiać w szkole średniej. Młody student przeczytał setki książek, ale praktycznie nie znalazł wielu informacji na temat rozwoju urbanistyki w regionie Cieszyńskim. „Oczywiście były artykuły na temat rozwoju budownictwa, ale nie było kompletnej pracy ani monografii. Pomyślałem więc, że właśnie tą lukę należałoby uzupełnić,“ mówił Czesław Kraina.
W jego głowie zrodził się ambitny plan. Będzie mapował historię poszczególnych domów. Dowie się, jak zbudowano miasto, jak wytyczano ulice, jak utworzyły się rynki. Stopniowo przejdzie przez wszystkie ulice miasta i znajdzie wszystkie dostępne informacje na temat każdego domu zbudowanego do 1939 roku. Informacje ułoży w jedną całość. Był rok 2013 i Czesław Kraina wchodzi do budynku urzędu miasta, aby uzgodnić w archiwum współpracę i zaoferować pisanie artykułów do miejskiej gazety. I jego praca wtedy rozpoczęła się.
„Wybieram ulicę, a następnie przeszukując archiwa szukam zapisów o poszczególnych domach. Na szczęście znajduję oryginalne plany domów i dowiaduję się, kim jest architekt, kiedy dom został zbudowany, a także kto był jego właścicielem i co się w domu znajdowało. Bardzo często notatki są w języku niemieckim, więc to dość mozolna praca,“ stwierdza Czesław Kraina. Kiedy zgromadzi dane techniczne, bierze aparat i wyrusza w teren. Robi zdjęcia na podstawie starych materiałów i uzyskuje porównanie wizerunku domu dawniej i dziś. Zadaje też pytania na miejscu. Często ludzie, gdy dowiedzą się, co robi, pozwalają mu robić zdjęcia części wnętrz budynków. Czasami znajduje ciekawą historię, dowiaduje się o losach ówczesnych mieszkańców, które w tym przygranicznym mieście są często tragiczne lub przynajmniej smutne. „Przed wojną mieszkało tu wielu Niemców i wielu Żydów. Żydzi zostali wymordowani przez Niemców, a Niemcy po zakończeniu wojny wysiedleni. W centrum przedwojennego Cieszyna żyli ludzie wyższej klasy, zamożni i wpływowi. Po wojnie zostało ich niewielu,“ kontynuował Czesław Kraina.
Dotychczas opracował mapę historii siedmiu ulic. Pozostałe na niego czekają. Chodzi o około tysiąc domów. Innymi słowy, czterdziestodwuletni mężczyzna ma zajęcie aż do emerytury. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, jego prace mogą zostać opublikowane w książce.
Czeski Cieszyn wciąż owiany jest aurą tajemniczego przygranicznego miasta a taka książka pasowała by do tej aury . Na szczęście zdają sobie z tego sprawę lokalni politycy, dzięki którym Czesław Kraina stał się zasłużonym obywatelem miasta za promowanie historycznego rozwoju Czeskiego Cieszyna. Tym samym wyrazili oni jak bardzo doceniają jego pracę.